ISO 22000 : 2005 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi; dünya çapında güvenli gıda üretim zinciri oluşturmak amacıyla oluşturulmuş uluslar arası bir standarttır. Tedarikçiler, kullanıcılar, yasal otoriteler, tüketiciler ve tüm ilgili birimler arasında iletişimi ve bu sayede güvenli gıdanın her basamakta izlenebilirliğini sağlamayı esas almaktadır. Standard, gıda zinciri boyunca gıda güvenliğini temin etmek için, etkileşimli iletişim, sistem yönetimi, ön şartlı programlar ve HACCP planları vasıtasıyla gıda güvenliği tehlikelerinin kontrolü ve sürekli iyileştirme ve yönetim sisteminin güncellenmesi dahil kabul görmüş ana unsurları birleştirir.
ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi, işletmelerde ISO 9001 gibi diğer yönetim sistemleri ile entegre de kurulabilmektedir.
ISO 22000 belgesi aşağıdaki sektörlerde yer alan kuruluşlar tarafından alınabilir;
• Tüm gıda üreticileri
• Yem üreticileri
• Çiftçiler
• Hazır yemek firmaları
• Gıda depoları, taşıyıcılar ve satıcılar
• Temizlik ve sanitasyon hizmeti veren kuruluşlar
• Gıda ekipmanı üreticileri
• Gıda sektörüne yönelik temizlik kimyasalı üreticileri
• Gıda ile temas eden ambalaj üreticileri
ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sisteminin Yararları
• Kurum sahiplerinin güvenli gıda üretimi yönetimini kolaylaştırması
• Etkin bir oto-kontrol sisteminin uygulanmasının sağlanması
• Müşterilerin güvenli gıda ile ilgili taleplerinin karşılanması
• Müşteri memnuniyetinin ve güveninin sağlanması
• Kurumun piyasada değer ve itibar kazanması
• Hatalı ürün üretme riskinin azaltılması
• Gıda israfının (gıda bozulmaları vs.) ürün kayıplarının ve maliyetlerin azaltılması
• Ürün geri toplama riskinin azaltılması
• Gıda zehirlenmeleri ve zararları risklerinin düşürülmesi
• Yasal mevzuatlara uygunluğun sağlanması
• Resmi denetimlerde karşılaşılan sorunların en aza indirilmesi
• Çalışanların hijyen ve gıda güvenliği konusunda bilinçlenmesi
• Çalışma ortamının iyileşmesi
• Uluslararası bir gıda güvenliği yönetim sistemine sahip olunması
• İhalelere katılmak ve ihracat yapmak için ticaret kolaylığının sağlaması
Ön Koşul Programları
1. Gıda işleme yerlerinin tasarımı ve yapım malzemesiyle ilgili gereksinimler
2. Taşıma ve depolama ile ilgili gereksinimler.
3. Ekipman ve makine ile ilgili gereksinimler.
4. Personelle ilgili gereksinimler.
5. Sanitasyon ve haşere kontrolüyle ilgili gereksinimler.
6. Müşteri şikayetlerinin değerlendirilmesi ve ürün geri çekmeyle ilgili gereksinimler
HACCP, gıda işletmelerinde, sağlıklı gıda üretimi için gerekli olan hijyen şartlarının (personel hijyeni, ekipman hijyeni, hammadde hijyeni, ortam hijyeni, vb.) belirlenerek bu şartların sağlanması, üretim ve servis aşamasında tüketici açısından sağlık riski oluşturabilecek nedenlerin belirlenmesi ve bu nedenlerin ortadan kaldırılması temeline dayanan bir ürün güvenilirliği sistemidir. HACCP, İngilizce Hazard Analysis and Critical Control Point - Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktaları ifadesinin kısaltmasıdır. Sistem, ürün güvenliğini etkileyen tehlikelerin önceden belirlenmesi ve kontrol altına alınmasını sağlayan sistematik bir yaklaşımdır.
HACCP (Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktaları)
HACCP genel olarak kabul görmüş aşağıdaki 7 temel ilkeden oluşmaktadır:
1. Tehlike analizlerinin yapılması,
2. Kritik kontrol noktalarının saptanması,
3. Kritik limitlerin oluşturulması,
4. Kritik kontrol noktalarının izlenmesi için sistemin oluşturulması,
5. Kontrol altında olmayan noktaların izlenmesi ve varsa düzeltici faaliyetlerin oluşturulması,
6. Sistemin etkili bir şekilde işlemesinin denetlenmesi için kontrol prosedürlerinin oluşturulması,
7. Bu ilkelerin uygulanması için prosedür ve kayıtları kapsayan dökümantasyon sisteminin oluşturulması.