ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi İşletmelerin çevreye verdikleri zararların sistemsel olarak azaltılması ve mümkünse kaldırılması, doğal kaynak kullanımının azaltılması, çevresel atıkların en aza indirilmesini amaçlayan bir yönetim modelidir.
ISO 14001 belgesi de kuruluşun yaptığı faaliyetlerde uygunluk yükümlülükleri çerçevesinde çevreye verdiği zararı minimize ettiğini, doğal kaynak tüketimini azalttığını ve çevre performansını sürekli iyileştirdiğini gösterir.
Dünyamızın kaynaklarının sonsuz olmadığı, ürün ve faaliyetlerin çevre etkilerinin yerel ve bölgesel kalmayıp, global olduğu artık tüm dünyada kabul edilmiştir. Günümüz tüketicisi de beklenti ve ihtiyaçlarının en üst düzeyde karşılanmasının yanısıra, yaşadığı çevreye ve dünyasına değer verilmesini, saygı gösterilmesini talep etmektedir. ISO 14001’in getirdiği standartlar sayesinde temiz bir çevre teşvik edilirken, aynı zamanda iş dünyasının, iş hacminin ve ticaretin de büyümesi amaçlanmaktadır.
ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi ile; atıkların sistematik olarak azaltılıp kontrol altına alınması sağlanır. Üretim sürecinin sistematik olarak geliştirilmesi ile enerji tüketimi azaltılır.
ISO 14001 : 2015 Çevre Yönetim Sistemi, işletmelerde ISO 9001 gibi diğer yönetim sistemleri ile entegre de kurulabilmektedir.
ISO 14001 Çevre Yönetim Sisteminin Yararları
• Ulusal ve/veya uluslararası mevzuatlara uyumun artırılması
• Çevresel performansın artırılması
• Uluslararası rekabette avantaj sağlaması
• İşletme itibar ve Pazar payının artırılması
• Maliyet kontrolünün geliştirilmesiyle masrafların azaltılması ve verimliliğin artırılması
• Acil durumlara (deprem, yangın, sel vb.) ve kazalara karşı hazırlıklı bulunarak mesuliyetle sonuçlanan kaza vb. olayların azaltılması
• Kirliliği kaynaktan başlayarak kontrol altına alınması ve azaltılması
• İzin ve yetki belgelerinin alınmasının kolaylaştırılması
• ISO 14001 tüm dünyaca bilinen ve kullanılan ortak bir dil olduğundan global pazarda kabul edilirliğin sağlanması
• Şirket faaliyetlerinin çevreye olan etkisi ve çevre riskleri belirlenerek
kontrol edilebilir ve bu sayede çevreyi olumsuz etkileyen unsurlar azaltılır.
• Çevre etkilerinden kaynaklanan maliyetler düşer.
• Çevre ile ilgili yasalara ve mevzuata uyum sağlanır.
• Acil durumlarda meydana gelebilecek çevre etkileri azaltılır veya tamamıyla ortadan kaldırılır.
• Yasal kurumlara karşı, mevzuat ve yönetmeliklere uyulduğu dökümante edilmiş çevre yönetim sistemi ve ISO 14001 Belgesi ile gösterilebilir.
• Şirket personeline verilen eğitimler sayesinde çalışanlarda çevre bilinci artar.
• Kaynaklar etkin kullanılır (enerji, su, vb. tasarrufu sağlanır).
ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi Prensipleri
1. Çevre Politikası : Kuruluş çevre politikasını tayin etmeli ve çevre yönetim sistemine bağlılık taahhüdünde bulunmalıdır. Çevre Politikası, dokümante edilmiş bilgi olarak muhafaza edilmeli, kuruluş içerisinde duyurulmalı ve İlgili tarafların erişimine açık olmalıdır.
• Faaliyetlerin, ürünlerin ve hizmetlerin doğası, ölçeği çevresel etkileri dahil, kuruluş amacına ve kapsamına uygun olan,
• Çevre amaçlarının belirlenmesi için bir altyapı sağlayan,
• Kirliliğin önlenmesi ile ilgili taahhütleri de içeren;
• Uygunluk yükümlülüklerini yerine getireceğine dair bir taahhüttü içeren;
• Çevresel performansın sürekli iyileştirilmesi ile ilgili bir taahhüt içeren çevre politikasını oluşturmalı, uygulamalı ve sürekliliğini sağlamalıdır.
2. Planlama : Kuruluş faaliyet, ürün ve hizmetlerinin çevre boyutlarını belirlemeli, bunların önemli olanlarını seçmelidir. Taahhütlerini gerçekleştirmek için amaç ve hedefler tespit etmeli, bu amaç ve hedeflere ulaşmak için gerçekleştireceği faaliyetleri programlamalıdır. Çevresel etkiler çevre mevzuatı ve yasal düzenlemeler çerçevesinde belirlenmelidir. Risk ve fırsatlar ve alınacak aksiyonlar tanımlanmalıdır.
3. Uygulama ve Faaliyetler : Kuruluş, çevre politikasını gerçekleştirmek, amaç ve hedeflerine ulaşabilmek için etkin bir uygulama gerçekleştirmelidir. Yapılan çevre etki analizi çerçevesinde çevre faaliyet planlarını ve acil durum planlarını oluşturmalıdır. Çevre faaliyetleri ile ilgili görevlendirmeleri yapmalı ve personeli bu konuda bilinçlendirmelidir.
4. Kontrol ve Düzeltici Faaliyet : Kuruluş, çevre icraatını ve bu icraattaki başarı derecesini ölçmeli, izleyip değerlendirmelidir. Risklere ve fırsatlara, Çevre boyutlarına, Uygunluk yükümlülüklerine ve Çevre amaçlarına uygun yürütülen faaliyetlerin belirlenen kriterler doğrultusunda kontrolünü yapmalı ve sürekliliğini sağlamalıdır.
5. Gözden Geçirme ve Geliştirme : Yönetim, kuruluşun çevre yönetim sisteminin uygunluğunu, yeterliliğini ve etkinliğini sürdürmesini temin etmek amacıyla planlanan zaman aralıklarında çevre yönetim sistemini gözden geçirmelidir.